Kışın Kar Depolamanın Yüzlerce Yıllık Sırrı: Yaz Sıcaklarında Bile Buz Gibi!
Kayseri'nin Hacılar ilçesinde, yüzyıllardır süregelen bir gelenek günümüzde de yaşatılıyor. Kış aylarında karla dolan kuyular, yazın doğal bir buzdolabı gibi serinlik sağlıyor. Bu gelenek, 500 yıldır ilçenin sıcak yaz günlerine çözüm sunuyor.
Kayseri’nin Hacılar ilçesi, Erciyes Dağı'nın eteklerinde, yüzyıllardır süregelen bir geleneği günümüzde de yaşatmayı sürdürüyor. Yaklaşık 500 yıl önce, su ihtiyacının karşılanması amacıyla açılan kar kuyuları, günümüzde ise sıcak yaz günlerinde serinlemek ve geleneksel tatlar hazırlamak için kullanılmaya devam ediyor. Kış aylarında özenle karla doldurulan bu kuyular, yaz mevsiminde adeta doğal bir soğutucu vazifesi görüyor.
1200 KUYUDAN 300'Ü HÂLÂ KULLANILIYOR
Geçmişte sayıları 1200'ü bulan kar kuyularının günümüzde yalnızca 300 tanesi aktif durumda. Bu kuyular derinliği 7 metreye kadar ulaşabiliyor ve ocak ile şubat aylarında bölgede yaşayanlar, dağlardan topladıkları temiz karlarla dolduruyor. Çuvallar aracılığıyla taşınan karlar, kuyulara yerleştiriliyor ve kapakları yaz ayına kadar açılmıyor.
YAZ AYINDA DOĞAL BUZDOLABI GİBİ GÖREV YAPIYOR
Hacılar'da yaz mevsiminde sıcaklık 35 dereceye kadar çıkabiliyor. Ancak kar kuyularındaki kar tabakaları neredeyse hiç erimiyor. Kuyulardan çıkarılan kar, kovalara konularak evlere taşınıyor. Bazı bölge halkı bu karı doğrudan tabaklara alarak üzerine pekmez dökerek tüketirken, bazıları ise ayran yapımında değerlendiriyor. Doğal özelliğini kaybetmeyen bu karlar, hem lezzetli hem de nostaljik bir atmosfer yaratıyor.
NESİLDEN NESİLE DEVREDİLEN BİR GELENEK
67 yaşındaki Ahmet Gengeç, bu kar kuyularını hâlâ aktif bir şekilde kullanan kişilerden biri olarak öne çıkıyor. Gengeç, bu geleneğin çocukluğundan beri var olduğunu ve kuyu doldurma işinin ailelerine, onların atalarına miras kaldığını aktarıyor. Artık nostaljik bir anlam taşısa da, kar kuyuları Hacılar’ın sosyal dokusunda hâlâ önemli bir yer edinmiş durumda.
PARA İLE SATILMIYOR
Gengeç, bu kuyuların sadece belli bir aileye değil, aynı zamanda mahalle halkına açık olduğunu vurguladı. Dışarıdan gelen misafirlerin de kar almak istediklerinde ellerinin boş dönmediğini ifade eden Gengeç, “Burası bir sebil gibi, para ile satılmıyor. Merhum amcam Mahmut'un vasiyeti böyleydi. Biz de onun izinden gidiyoruz. Kuyuları birlikte temizliyor ve dolduruyoruz.” şeklinde konuştu.
KAR EKİPLERİ GÖREVE HAZIR
Kış aylarında kuyuların yeni karla doldurulması için düzenli bir şekilde çalışıldığını belirten Gengeç, aile üyeleri ve gönüllülerden oluşturulan bir ekiple birlikte hareket ettiklerini ifade etti. Kar yağdığı zaman, herkesin iletişim kurarak kuyuları doldurmak üzere bir araya geldiğini vurgulayan Gengeç, sadece kış aylarında değil, yıl boyunca kuyuların bakımının da yapıldığını hasit etti. Kuyulardaki karların Ekim ve Kasım aylarına kadar dayanabildiği bilgisi de paylaşıldı.
